8 نوع مختلف اضطراب در روانشناسی را بشناسید!

اضطراب احساسی تقریبا ناخودآگاه که گاهی روند عادی زندگی ما را مختل میسازد و اجازه نمیدهد با آرامش خاطر از زندگی لذت ببریم. گاهی گستردگی اضطراب ما را به یک ناکجاآباد ذهنی میکشاند که مکن است حتی ساعتها به دلیل احساساتی که قابل له کنترل آن نیستیم گریه کنیم. اما دوستکام برای شما یک راهکار اساسی دارد. دقیقه وقت خود را بگذارید و معنی اضطراب را کامل بشناسید تا بتوانید این احساس را برطرف سازید یا لااقل کاهش دهید.

احساس اضطراب چیست و چگونه کنترل میشود؟

احساس نگرانی در حالت عادی میتواند مفید باشد همچنین می‌تواند به ما کمک کند تا متوجه موقعیت‌های خطرناک شویم و متمرکز عمل کنیم، این گونه در امان خواهیم بود. به همین علت می‌توان گفت اضطراب گاه‌به‌گاه مثل این‌که مردم نگران چیزهایی مانند سلامتی، درآمد یا مشکلات خانوادگی باشند، بخش طبیعی زندگی استو نه تنها بد نیست، بلکه ضروری است.

اختلال اضطراب|کنترل اضطراب بیشتر از حد معمول

اختلال اضطرابی از نگرانی و ترس موقتی بیشتر خواهد بود. انواع اضطراب شدید نوعی بیماری روانی به حساب می‌آیند که فرد معمولا در شرایط و موقعیت‌های خاص با ترس و وحشت پاسخ می‌دهد. این احساس توسط مغز به‌عنوان نوعی واکنش در برابر ترس و هشدار برای خطر احتمالی پیش روی شما ایجاد می‌گردد.

علائم اضطراب چیست و چگونه شناسایی کنیم؟

اغلب افراد وقتی دچار انواع اختلال اضطرابی میشوند با علائم فیزیکی مانند تعریق و تپش قلب بالا مواجه خواهند شد. این اختلال در آن‌ها از بین نمی‌رود و در صورت عدم درمان به‌موقع ممکن است شدیدتر شود. علائم ناشی از آن می‌تواند بر روی عملکرد شغلی، فعالیت روزانه، تکالیف مدرسه و روابط داخلی تاثیر داشته باشد.

اختلال اضطراب زمانی اتفاق می‌افتد که:

• اضطراب توانایی عملکرد شما را مختل سازد.
• وقتی احساسات شما تحریک شود بیش از حد واکنش نشان دهید.
• توانایی لازم برای کنترل واکنش‌های خود در موقعیت‌های مختلف را نداشته باشید.

خوب است بدانید انواع اضطراب در روانشناسی می‌تواند کاملا خارج از کنترل شما (ناخودآگاه) باشد.
وقتی حرف از انواع اضطراب میشود منظور انواع اختلال اضطرابی هستند که دیگر چیزی فراتر از یک نگرانی ساده و ترس خفیف است. انواع مختلف این اختلال شامل موارد زیر است:

1. اختلال اضطراب فراگیر (Generalized anxiety disorder)

این اختلال یکی از شایع‌ترین انواع اضطراب به حساب می‌آید و شامل احساس مداوم ترس یا اضطراب است که زندگی روزمره شما را مختل می‌کند. احساس ترس و اضطراب فرد مبتلا به اختلال GAD بدون هیچ علت خاصی ایجاد می‌شود و با نگرانی‌های گه‌گاه در شرایط و رویداد استرس‌زا متفاوت است.

علائم اختلال اضطراب فراگیر شامل موارد زیر میباشد:

• تحریک‌پذیری
• مشکل در تمرکز
• احساس بی‌قراری
• به‌ راحتی خسته شدن
• مشکل در کنترل احساس نگرانی
• مشکلات خواب مانند بی‌خوابی یا بیش از حد خوابیدن
• سردرد، معده درد، درد عضلانی یا دردهای غیرقابل توضیح

2. اضطراب اجتماعی

افراد مبتلا به اختلال اضطراب اجتماعی به ­صورت شدید، به صورت همیشگی و غیر قابل کنترلی از این­که مورد نگاه و قضاوت دیگران قرار بگیرند و به ­خاطر رفتار خود تحقیر یا شرم­‌زده شوند، می­‌ترسند. ممکن است این ترس به‌حدی شدید باشد که کار، درس یا سایر فعالیت­‌های فرد را مختل سازد. با این­که بسیاری از افراد مبتلا به اختلال اضطراب اجتماعی رفته رفته متوجه میشوند که ترسشان بیش از اندازه و غیر منطقی است، نمی­‌توانند بر آن غلبه کنند.
آن­‌ها معمولا چند روز یا چند هفته قبل از شروع وضعیتی که از آن می‌­ترسند دلشوره می­‌گیرند. همچنین، اغلب دچار عزت نفس پایین و افسردگی می­‌شوند. دلایل اضطراب اجتماعی همچنان در حال بررسی است.

راهکار کنترل اضطراب اجتماعی

اضطراب اجتماعی، که در گذشته فوبیای اجتماعی نیز نامیده می‌­شد، نوعی اختلال اضطراب است که فرد مبتلا به آن در موقعیت­‌های اجتماعی روزمره دچار اضطراب و خودآگاهی شدید می­‌گردد. با دوستکام همراه شوید تا علل اضطراب اجتماعی و علائم اضطراب اجتماعی و نیز درمان اضطراب اجتماعی را بشناسید.

بُعدهای متفاوت اضطراب اجتماعی را بشناسید

در برخی از موارد، اختلال اضطراب اجتماعی تنها به یک موقعیت مثل ترس از سخنرانی در جمع، محدود می­‌شود یا ممکن است فرد تنها زمانی­‌که کنار دیگران است دچار علائم اضطراب اجتماعی گردد. اگر درمان اضطراب اجتماعی انجام نگیرد، پیامدهای جدی به دنبال دارد. مثلا، مانع از رفتن افراد به محل کار یا مدرسه می­‌شود و فرد نمی‌­تواند با دیگران ارتباط برقرار کند و این موضوع در دراز مدت زمینه سازی منزوی شدن و گوشه‌گیری است.

علائم فیزیکی اضطراب اجتماعی چیست؟

علائم فیزیکی، که معمولا با استرس شدید ناشی از اختلال اضطراب اجتماعی است، شامل سرخ شدن، تعریق، لرزش، حالت تهوع و اختلال در گفتار می­‌شود.
از آن­جایی­‌که این علائم اضطراب اجتماعی ظاهری، ترس از مورد تایید واقع نشدن را افزایش می‌­دهد، خود علائم منبع دیگری از ترس میباشند و چرخه­‌ی پلیدی را به وجود می‌آورد: از آن­جایی که افراد دچار اختلال اضطراب اجتماعی نسبت به تجربه­ این علائم نگران می­‌شوند، احتمال بروز علائم نیز بیشتر می­‌گردد.
اختلال اضطراب اجتماعی عموما در بین اعضای خانواده وجود دارد و ممکن است همراه با افسردگی یا سایر اختلالات اضطراب نظیر اختلال هراس یا اختلال وسواس فکری پیشروی کند. عده‌ای از افراد دچار اختلال اضطراب اجتماعی، برای فرار از این وضعیت به الکل یا مواد دیگر رو می‌­آورند که منجر به اعتیاد می­‌شود.

اهمیت شناسایی و درمان اختلال اضطراب اجتماعی

آمار نشان می­‌دهد حدود 7 درصد از جمعیت ایالت متحده دچار اختلال اضطراب اجتماعی هستند. اختلال اضطراب اجتماعی در زنان دو برابر مردان اتفاق می‌افتد اما درصد بیشتری از آقایان برای درمان این وضعیت کمک دریافت می­‌کنند. این اختلال معمولا از کودکی یا اوایل نوجوانی شروع می‌­شود و کم پیش می‌­آید که بعد از 25 سالگی رخ دهد.

علائم اضطراب اجتماعی

فقط زمانی اختلال اضطراب اجتماعی در فرد تشخیص داده می­‌شود که اجتناب، ترس یا اضطراب نسبت به موقعیت اجتماعی در زندگی روزمره، شغل و زندگی اجتماعی اختلال ایجاد کند یا این که فرد در اثر اضطراب دچار استرس قابل توجه شود. DSM برای تشخیص علائم اختلال اضطراب اجتماعی معیارهای زیر را بیان نموده است:
فرد از یک یا چند موقعیت اجتماعی که در آن مورد بازپرسی و توجه دقیق دیگران قرار بگیرد ترس دارد. برای مثال می­‌توان به ملاقات با افراد غریبه، نگاه کردن به او هنگام غذا خوردن یا سخنرانی اشاره کرد.
فرد می­‌ترسد جوری رفتار کند که شرمنده شود یا مورد قضاوت منفی قرار گیرد.
فرد تقریبا تمام اوقات با قرار گرفتن در موقعیت­‌های اجتماعی دچار اضطراب شدید می­‌شود.
فرد از موقعیتی که نسبت به آن وحشت دارد فرار میکند یا با اضطراب و پریشانی آن را تحمل می­‌کند.
ترس یا اضطراب فرد نسبت به خطر واقعی موقعیت اجتماعی غیرمنطقی میباشد.
ترس یا اضطراب فرد دائمی است و معمولا تا شش ماه یا بیشتر ادامه‌دار است.
اجتناب، اضطراب یا پریشانی به­ طرز قابل توجهی عملکرد اجتماعی، تحصیلی یا شغلی فرد را مختل می­‌کند.

علل اضطراب اجتماعی

تحقیق برای درک بهتر علت بروز اختلال اضطراب اجتماعی همچنان ادامه دارد اما بررسی‌­ها به قسمت کوچکی در مغز به نام آمیگدال اشاره می‌­کند. گفته می­‌شود آمیگدال بخش مرکزی مغز است که واکنش به ترس را کنترل می­‌نماید.
جالب است بدانید علل اضطراب اجتماعی ارثی است. در حقیقت، احتمال بروز این اختلال در بستگان درجه یک دو تا شش برابر بیشتر است.
تحقیقاتی که به حمایت از موسسه­ ملی سلامت روان انجام شده محل ژنی را در موش‌­ها نشان می­‌دهد که روی ترس آموخته­‌شده تاثیر دارد. دانشمندان درحال کار روی این نظریه هستند که حساسیت بیشتر نسبت به مورد تایید واقع نشدن فیزیولوژیکی یا هورمون­‌محور میباشد و این تاییدی بر ارثی بودن علل اضطراب اجتماعی است.
سایر تحقیقات در حال بررسی تاثیر محیط در ایجاد فوبیای اجتماعی هستند. مورد بدرفتاری واقع شدن و مصیبت در کودکی نیز از جمله دلایل اضطراب اجتماعی است.

3. اختلال هراس (Panic disorder)

افراد مبتلا به این بیماری از انواع اختلال اضطرابی به دلایل مختلف دچار حملات مکرر و غیرمنتظره پانیک می‌گردند. آن‌ها دوره ناگهانی ترس شدید، ناراحتی یا احساس از دست دادن کنترل خواهند داشت. این اختلال حتی در مواقعی که هیچ محرک یا خطر واضحی وجود ندارد، بروز پیدا می‌کند.

در طول اختلال هراس افراد معمولا موارد زیر را تجربه میکنند:

• تعریق
• لرزش یا گزگز
• درد قفسه سینه
• افزایش ضربان قلب
• احساس عذاب قریب‌الوقوع
• احساس از دست دادن کنترل خود

پانیک به این علت یکی از انواع اضطراب در روانشناسی محسوب می‌شود که فرد دائما نگران حمله بعدی است. به همین دلیل از رفتن به موقعیت‌ها و مکان‌های یادآور اختلال هراس پرهیز می‌کند.

4. اختلالات مرتبط با فوبیا (Phobia-related disorders)

در بین انواع اختلال اضطرابی فوبیا نوعی ترس شدید یا تنفر از موقعیت خاص یا اشیا وجود دارد. این افراد آن‌قدر از موقعیت یا اشیا مورد نظر می‌ترسند که شدت اضطراب آن‌ها با میزان خطر واقعی متناسب نیست.

علائم فوبیا، یکی از انواع اضطراب در روانشناسی شامل:

• تجربه اضطراب شدید بلافاصله پس از مواجهه با شی یا موقعیت خاص
• تحمل اشیا و موقعیت‌های اجتناب‌ناپذیر  با اضطراب شدید و بیمارگونه
• نگرانی غیرمنتظره و بیش از حد در مواجهه با اشیا و موقعیت‌های مختلف

آگورافوبیا (Agoraphobia)

این اختلال از نظر علائم با اختلال فوبیا شباهت دارد. اما آگورافوبیا یکی از انواع اضطراب شدید در موقعیت‌های مختلف زیر به حساب می‌آید:

• فضاهای بسته
• فضاهای بسیار باز
• ایستادن در صف یا جمع
• تنها ماندن بیرون از خانه
• وسایل حمل و نقل عمومی

افراد مبتلا به این اختلال از انواع اختلال اضطرابی، عموما از موقعیت‌های ترس اجتناب می‌کنند، زیرا تصور آن‌ها این است در صورت داشتن واکنش‌های وحشت‌زدگی یا سایر علائم شرم‌آور نمی‌توانند به‌راحتی آن موقعیت را ترک نمایند. شدیدترین حالت آگورافوبیا خانه‌نشین شدن یک فرد است.

فوبیای خاص (Specific Phobias)

این مشکل به این علت در دسته انواع اضطراب قرار می‌گیرد، زیرا فرد ترس شدیدی از نوع خاصی اشیا یا موقعیت دارد.
عموما عوامل ایجاد ترس شدید عبارتند از:
خون
ارتفاع
پرواز کردن
دریافت تزریقات
حیوانات خاص مانند عنکبوت، سگ یا مار
فوبیای خاص بیشتر با حملات پانیک همراه خواهد بود.

5. اختلال اضطراب جدایی (Separation anxiety disorder)

بیشتر افراد تصور می‌کنند اختلال اضطراب جدایی یکی از انواع اضطراب در روانشناسی مختص کودکان است. اما خوب است بدانید بزرگسالان هم می‌توانند مبتلا به این اضطراب باشند. کودکان یا بزرگسالان دچار اختلال اضطراب جدایی، می‌ترسند از افراد نزدیک خود جدا شوند و وابستگی غیر منطقی نسبت به جدایی دارند.
آن‌ها گمان می‌کنند زمانی که با هم نیستند اتفاق بدی برای عزیزانشان می‌افتد. از علائم اصلی این اختلال می‌توان به خواب بد دیدن در مورد جدایی از عزیزان اشاره نمود.

6. اختلال لالی انتخابی (Selective mutism disorder)

یک اختلال نادر از انواع اضطراب میباشد که فرد با وجود مهارت زبانی در موقعیت اجتماعی خاص صحبت نمی‌کند. این اختلال در 5 سالگی بسیار شایع می‌گردد.
علائم اختلال لالی انتخابی عبارتند از:

• اجبار
• کج‌خلقی
• گوشه‌گیری
• کمرویی شدید
• وابستگی شدید
• ترس از خجالت اجتماعی

7. اختلال اضطراب ناشی از دارو

استفاده از بعضی داروها مخصوصا داروی غیرقانونی یا کنار گذاشتن نوع خاصی از دارو بدون دستور پزشک می‌تواند با برخی از علائم اختلال اضطرابی همراه باشد.

8. اضطراب ناشی از بیماری‌های دیگر

یکی از انواع اضطراب که اختلال نیست اما می‌تواند زندگی فرد را مختل کند، نگرانی و ترس شدید ناشی از بروز یک مشکل یا بیماری زمینه‌ای است. افراد زیادی در طول زندگی با این نوع اضطراب دست‌و‌پنجه نرم می‌کنند و متاسفانه این احساسات منفی به کلی فرد را درگیر مینماید.

عوامل خطر برای انواع اضطراب چیست؟

عوامل مختلفی می‌تواند باعث بروز انواع اضطراب شود، اما برخی موارد به‌عنوان عوامل عمومی در نظر گرفته شده اند که عبارتند از:

• سابقه اضطراب یا سایر اختلالات روانی در خانواده بیولوژیکی
• کمرویی، ناراحتی یا عصبانیت از موقعیت جدید در دوران کودکی
• قرار گرفتن در معرض استرس و موقعیت‌های منفی زندگی یا رویدادهای محیطی

نشانه‌های اضطراب توسط موارد زیر تشدید می‌شوند:

• برخی داروها
• مصرف بیش از حد کافئین
• شرایط سلامت جسمانی مانند مشکلات تیروئید یا آریتمی قلب

نتیجه انواع اضطراب چیست؟

ما نباید با ترس و نگرانی دائمی زندگی کنیم. اگر متوجه دلهره و هراس غیر معمول شدید حتما به روانشناس یا روانپزشک مراجعه کنید تا آن‌ها بررسی‌های لازم جهت تایید یا رد وجود یکی از انواع اضطراب را انجام دهند.

مشاورین ما در گروه روانشناسی دوستکام در کنار شما هستند تا در صورت بروز هریک از علائم اضطراب، ضمن راهنمایی‌های لازم شما را در جهت زندگی آرام و لذتبخش همراهی کنند.

یادتان باشد که ما موظفیم به روحمان احترام بگذاریم، همان‌طور که برای سرماخوردگی به دکتر مراجعه میکنیم، هنگام وقوع بی‌قراری‌های روحی نیز باید با یک متخصص مشورت کنیم.

خوشبختی و آرامش زمانی ما را در آغوش میگیرند، که بیاموزیم خود را بیشتر از هرچیز دیگر دوست داشته باشیم.