اختلال شخصیت پارانویید چیست | علائم و درمان

ويژگی‌های غالب اختلال شخصيت پارانوييد عبارتند از يك بی‌اعتمادی نافذ و طولانی مدت و بدگمانی نسبت به ديگران ،آنها آماده حمله به نظر مي‌رسند.

متمايل به مبالغه‌اند و اينكه از كاه، كوه بسازند. آن‌ها در تلاشند كه انگيزه‌هاي پنهانی و معاني خاصی را به رفتارهای ساده و بي‌غرض ديگران نسبت دهند. آنها می‌خواهند كه ديگران را برای تمام مشكلات خود سرزنش كنند ولی خود به هيچ عنوان سرزنش و يا قبول مسئوليت شكست را برنمی‌تابند.
مردان بيش از زنان از اختلال شخصيت پارانوييد رنج می‌برند.

انواع علائم اختلال شخصیت پارانویید

گروه بیماری:شخصيتی

علائم : A

يك حالت بي‌اعتمادي و بدگماني نافذ نسبت به ديگران به‌طوري كه انگيزه‌هاي آنان بدخواهانه تعبير مي‌شود. در اوايل بزرگسالي شروع شده و در دامنه متنوعی از موقعيت‌هاي مختلف خود را نشان مي‌دهد و در چهار مورد (و يا بيشتر ) از موارد زير آشكار مي‌گردد:

1- بي‌دليل و بدون مدرك و مبناي كافي به ديگران شك دارد و گمان مي‌كند كه آنها درصدد بهره‌كشي، آسيب رساندن و يا فريفتن او هستند.
2- با شك و ترديدهاي نابجا در رابطه با وفاداري و قابل اعتماد بودن دوستان و ساير معاشران اشتغال ذهني دارد
3- تمايلي به درميان گذاشتن حرف‌هاي خود با ديگران ندارد، زيرا به دليل ترس ناموجهي كه دارد فكر مي‌كند كه از اين اطلاعات به شيوه‌اي بدخواهانه، برعليه او استفاده مي‌شود.
4- از اظهارات عادي و رويدادها، معاني تحقيرآميز و يا تهديدكننده برداشت مي‌كند.
5- همواره احساس كينه‌توزي دارد. يعني از توهين،‌ آسيب و يا بي‌اعتنايي ديگران درنمي‌گذرند.
6- احساس مي‌كند كه به شخصيت و اعتبار او حمله شده است درحالي كه ديگران چنين برداشتي ندارند و او همواره آماده است كه سريع و با عصبانيت واكنش نشان دهد و يا متقابلاً حمله نمايد،
7- بي‌دليل نسبت به وفاداري همسر و يا شريك جنسي‌اش بدگمان است.

B . (اين اختلال) منحصراً همزمان با دوره‌های اسكيزوفرنی، يك اختلال خلقی با ويژگی های روان پريشی،‌ و يا يك اختلال روان پريشی ديگر روي نمیدهد.

علل تحت تأثير عوامل ژنتيكی قرار دارد (ميزان شيوع آن در خانواده‌های بيماران اسكيزوفرنيك بالاتر است)
ميزان شيوع همزمان آن با اختلالاتی به‌ويژه افسردگي،اضطراب و سوء مصرف مواد، بالاست.
علائم اختلال با بالارفتن سن شروع ميیشوند به‌ويژه اين امر پس از تغييرات عمده در زندگي روی مي‌دهد.

عوارض درمان شناختی ـ رفتاری

درمان شناختی ـ رفتاری اختلال شخصيت پارانوييد بر خود ـ افشايی و اعتماد تأكيد دارد.از اهداف آن افزايش حس خود ـ كارآمدی مراجع باتوجه به توانايي او براي اداره كردن موقعيت‌هاي مشكل و ايجاد يك ديدگاه واقع‌بينانه‌تر در مورد نيّات و اقدامات ديگران. اين امر به مراجع اجازه مي‌دهد تا از حالت تدافعي كه معمولاً در مقابل احساس خطر به خود مي‌گيرد، خارج شود. برقراري يك رابطه‌ي مشاركتي ميان درمانگر و مراجع هميشه مهم است،‌ اما اين امر در كار با مراجعان پارانوييدي كه بدگمان بوده و ديگران را بدخواه و فريبكار مي‌دانند، اهميت ويژه پيدا مي‌كند.يك شيوة موثر براي افزايش راحتي مراجع در جريان درمان اين است كه آزادي و كنترل بيشتري در زمينة تعيين محتوا و تعداد جلسات درمان به او داده شود.

عوارض درمان شناختی ـ رفتاری

درمان شناختی ـ رفتاری اختلال شخصيت پارانوييد بر خود ـ افشايی و اعتماد تأكيد دارد.از اهداف آن افزايش حس خود ـ كارآمدي مراجع باتوجه به توانايي او براي اداره كردن موقعيت‌هاي مشكل و ايجاد يك ديدگاه واقع‌بينانه‌تر در مورد نيّات و اقدامات ديگران. اين امر به مراجع اجازه مي‌دهد تا از حالت تدافعي كه معمولاً در مقابل احساس خطر به خود مي‌گيرد، خارج شود. برقراري يك رابطه‌ي مشاركتي ميان درمانگر و مراجع هميشه مهم است،‌ اما اين امر در كار با مراجعان پارانوييدی كه بدگمان بوده و ديگران را بدخواه و فريبكار مي‌دانند، اهميت ويژه پيدا مي‌كند.يك شيوة موثر براي افزايش راحتي مراجع در جريان درمان اين است كه آزادي و كنترل بيشتري در زمينه تعيين محتوا و تعداد جلسات درمان به او داده شود.